خیزش سراسری مردم ایران حال‌وهوای یلدای ۱۴۰۱ را نیز متفاوت‌تر از سال‌های پیش کرد. شعارهای شبانه، تجمع‌های پراکنده در محلات مختلف و اعتصاب و دیوارنویسی کمترین تفاوت‌های یلدای ۱۴۰۱ بودند.

بر اساس فراخوان معترضان در ایران، روز سی‌ام آذرماه اعتراض‌های پراکنده‌ای در محلات مختلف تهران، کرج و سقز شکل گرفت. معترضان در محلات مختلف تهران شبانه و از پشت پنجره‌ه‎ا علیه جمهوری اسلامی شعار دادند و آرزو کردند که این یلدا آخرین یلدای با جمهوری اسلامی باشد.

در محله پونک تهران، معترضان شعارهای «امسال سال خونه، سید علی سرنگونه» و «یلدای ما رو بردن، جنازه‌ش رو آوردن» سر دادند. معترضان در سردار جنگل و سعادت‌آباد نیز یلدای خود را با شعارهای «مرگ بر دیکتاتور»، «مرگ بر حکومت بچه‌کش» و «بسیجی، سپاهی، داعش ما شمایید» سر کردند. در منطقه شهرزیبای تهران، اهالی ضمن خاموش کردن چراغ خانه‌های، سرودهای انقلابی پخش کردند و علیه جمهوری اسلامی شعار سر دادند.

در گوهردشت کرج نیز معترضان شعارهای «مرگ بر خامنه‌ای قاتل» و «مرگ بر دیکتاتور» دادند.

جمعی از معترضان در خیابان انقلاب تهران راهپیمایی سکوت برگزار کردند. این افراد از حوالی چهارراه ولی‌عصر به سمت میدان انقلاب حرکت کردند. با افزایش فشارها بر معترضان و بازداشت‌های گسترده و خشونت علیه آن‌ها، راهپیمایی سکوت به یکی از راه‌های اعتراض به جمهوری اسلامی تبدیل شده است.

در سعادت‌آباد تهران، جمعی از معترضان خیابان را بستند و علیه جمهوری اسلامی شعار دادند. این جوانان که شعارهایشان «مرگ بر دیکتاتور» و «امسال سال خونه، سیدعلی سرنگونه» بود، سطل‌آشغال‌های شهری را به وسط خیابان آوردند و خیابان را مسدود کردند.

معترضان در منطقه امانیه تهران نیز با برگزاری تجمع اعتراضی و روشن کردن شمع علیه جمهوری اسلامی شعار دادند. شعار معترضان این محله «توپ تانک فشفشه آخوند باید گم بشه» و «مرگ بر دیکتاتور» بود.

در سقز، نیز معترضان در محلات مختلف تجمع و در خیابان‌ها آتش روشن کردند. معترضان در سنندج نیز در اقدامی مشابه، در خیابان آتش‌ افروختند و در مناطقی، مانع عبورومرور شدند. در ویدیوهای منتشرشده از سنندج دیده می‌شود که معترضان پس از آتش زدن لاستیک و مسدود کردن خیابان، شعار «مرگ بر دیکتاتور» و «مرگ بر خامنه‌ای» سر می‌دهند.

معترضان در این روز یاد یلدا آقافضلی، از کشته‌شدگان خیزش سراسری، را نیز گرامی داشتند و تعدادی از آن در روز ۳۰ آذر، هم‌زمان با تولد او، شب یلدا را بر سر مزار او گذراندند. حاضران در این جمع با روشن کردن شمع بر مزار او سرود «ای ایران» خواندند. در شهرهای مختلف نیز بنرها و اعلامیه‌هایی به یاد این جوان ۱۹ ساله پخش شد. هم‌زمان، مردم و بستگان غزاله چلابی،‌ از کشته‌شدگان خیزش سراسری در آمل نیز، شامگاه چهارشنبه ۳۰ آذر هم‌زمان با شب یلدا، بر مزار او حاضر شدند و یادش را گرامی داشتند.

خیزش سراسری و آمارها

با گذشت بیش از ۹۰ روز از خیزش سراسری مردم ایران، خبرگزاری هرانا اعلام کرد که نیروهای جمهوری اسلامی تاکنون دست‌کم ۵۰۶ نفر از معترضان را کشته‌اند. بر اساس تخمین هرانا، تاکنون دست‌کم ۱۸ هزار و ۴۷۷ نفر نیز بازداشت شده‌اند.

بنا به گزارش هرانا، ۵۸ نفر از معترضان در خطر دریافت یا اجرای حکم اعدام قرار دارند. شماری از معترضان که در جریان خیزش سراسری اخیر بازداشت شده‌اند، به اعدام محکوم شده یا با اتهام‌های چون بغی، محاربه و افسادفی‌الارض مواجه‌اند که می‌تواند به صدور حکم اعدام برای آن‌ها منجر شود. تاکنون حکم دو تن از معترضان محکوم به اعدام اجرا شده است و ۱۱ نفر هم به اعدام محکوم شده‌اند. ۴۷ نفر دیگر نیز با اتهام‌هایی مواجه‌اند که می‌تواند به صدور حکم اعدام برای آنان منجر شود. در این گزارش، اطلاعات مربوط به ۵۸ نفر از این افراد، جزئیات و آخرین وضعیت پرونده آن‌ها آورده شده است.

هرانا در این گزارش اعلام کرد که با توجه به فقدان شفافیت مسئولان دستگاه قضایی، در برخی پرونده‌هایی که نهادهای امنیتی علیه معترضان گشوده‌اند، هویت تمامی متهمان مشخص نیست. به طور مثال در پرونده مربوط به اعتراض‌های شهرک اکباتان تهران و کشته شدن یک بسیجی به نام آرمان علی‌وردی، دست‌کم ۹ نفر متهم شده‌اند؛ با این حال هرانا تنها قادر است هویت سه تن از متهمان را تایید کند. به علاوه در پرونده‌ای که برای اعتراض‌های خانه‌اصفهان و ملک‌شهر و کشته شدن سه تن از نیروهای سرکوب در ۲۵ آبان گشوده شده، گزارش‌ها حاکی از وجود دست‌کم ۱۰ متهم است که هرانا تاکنون موفق شده است هویت شش تن از آنان را احراز کند.

گروه‌های مختلف دیگری همچون کمیته پیگیری بازداشت‌شدگان نیز پیش از این فهرستی از افراد در خطر اعدام منتشر کرده بودند. کمیته پیگیری بازداشت‌شدگان تاکنون به نام ۴۵ نفر از این افراد دست یافته اما نکته این است که درباره افراد در خطر اعدام اطلاعات دقیقی منتشر نشده است و در برخی پرونده‌ها، صرفا تعداد متهمان پرونده ذکر و تنها اعلام می‌شود که چه تعداد با اتهام محاربه یا افسادفی‌الارض مواجه شده‌اند. در برخی پرونده‌ها نیز تنها نام چند نفر از معترضان منتشر شده است و در موارد دیگر، نیز به علت فقدان دسترسی به خانواده و نزدیکان متهمان امکان راستی‌آزمایی وجود ندارد.

اما با این حال تا امروز محسن شکاری در تاریخ ۱۷ آذرماه و به فاصله ۷۴ روز پس از بازداشت در تهران، اعدام و مجیدرضا رهنورد نیز به فاصله ۲۳ روز از زمان بازداشت در سحرگاه ۲۱ آذرماه به دار آویخته شده است. مجیدرضا رهنورد در مشهد و در ملاعام اعدام شد. به گفته بسیاری از کارشناسان حقوقی داخل حاکمیت، روند قضایی این دو پرونده و صدور حکم اعدام با ایرادهای فراوانی همراه بود.

 قوه قضاییه سراسیمه در حال بر پا کردن جوخه‌های اعدام معترضان است تا بلکه به این وسیله بتواند آتش اعتراض‌ها را خاموش کند.